تفاوت های جنسیتی در اپیدمیولوژی سرطان های مری، معده، کولون و رکتوم در استان فارس در سال ۱۳۸۸: یک مطالعه مبتنی بر جمعیت

چکیده   زمینه و هدف: سرطان سومین علت مرگ در ایران است. جنسیت، عاملی مهم در اپیدمیولوژی سرطان هاست. داده های اپیدمیولوژیک مربوط به سرطان های شایع به تفکیک جنسیت، شواهد خوبی در کنترل سرطان بدست خواهند داد. این مطالعه، با هدف بررسی تفاوت های جنسیتی اپیدمیولوژی سرطان های مری، معده، کولون و رکتوم انجام شد.   مواد و روش ها: این مطالعه از نوع تحلیل داده های ثانویه ی است. کل موارد سرطانی ثبت شده استان فارس در سال 1388 برای سرطان های مری، معده، کولون و رکتوم 614 نفر بودند. توزیع سنی و میزان های سالانه بروز استاندارد شده به روش مستقیم (aasir) annual age standardized incidence rates برای هر سرطان به تفکیک جنسیت برآورد شدند. aasir های بریده شده از سن 25 سال، به تفکیک جنسیت و نسبت (زن به مرد) آن ها truncated incidence rate ratio (tirr) ، با استفاده از نرم افزار stata برآورد و مقایسه شدند.   یافته ها: کل موارد سرطانی ثبت شده 614 نفر بودند. از این بین (5/37%) 231 نفر زن و (5/62%) 383 نفر مرد بودند. تعداد و درصد بروز سرطان های مری، معده، کولون و رکتوم به ترتیب (7/12%) 78 نفر ، (4/41%) 254 نفر ، (6/29%) 182 نفر و (3/16%) 100 نفر بود. tirr برای سرطان های مری، معده، کولون و رکتوم 68/0 (43/0تا 07/1)، 42/0 (32/0 تا 54/0)، 71/0 (53/0 تا 96/0) و 92/0 (62/0 تا 36/1) برآورد شد. در مورد سرطان معده ارتباط معنی داری بین جنسیت و سن (046/0= p ) ، سن با درجه تمایز یافتگی سلول (050/0= p ) و مورفولوژی غالب تومور (004/0= p ) وجود داشت. سن با مورفولوژی سرطان کولون نیز رابطه معنی داری داشت (019/0= p ).   نتیجه گیری : خطر ابتلا به سرطان های معده و کولون در زنان کمتر از مردان ساکن در استان فارس بوده است. جنسیت مرد عامل خطری برای ابتلا به آدنوکارسینومای معده بود.   واژه های کلیدی: جنسیت، سرطان، معده، مری، کولورکتال